Het aantal verslaafden aan alcohol, drugs, games en medicijnen in Nederland groeit. Het merendeel van deze mensen heeft een baan en kampt met problemen van de verslaving op de werkvloer. Het is een zeer onderschat probleem met grote gevolgen voor een organisatie. 10% van de beroepsbevolking heeft verslavingsproblemen, waarvan 5% in code rood zit en dus significant minder functioneert. Denk hierbij niet alleen aan alcohol en drugs maar ook aan zogenaamde “gele sticker” medicatie (bron: Trimbos). Verslavingsproblematiek kost bedrijven jaarlijks veel geld. Verslaafde werknemers melden zich namelijk vaker ziek en als ze wel aanwezig zijn, presteren ze niet optimaal om over ongelukken nog maar te zwijgen.
Hoe herken je als werkgever een verslaving?
Schaamte, schuldgevoel of ontkenning spelen bij verslaafden een grote rol, waardoor ze het onderwerp niet bespreekbaar durven te maken. Je moet dus vaak afgaan op de signalen die je krijgt om het bestaan van een verslaving te onderkennen. De volgende signalen kunnen een aanwijzing zijn:
- vaak op maandag, dinsdag en vrijdag afwezig zijn;
- vaak later op het werk zijn of eerder naar huis gaan;
- langer ziek blijven;
- het ontstaan van verstoorde relaties met collega’s;
- inefficiënt(er) werken;
- het ontstaan van productiviteitsverlies;
- Incidenten die ontstaan;
- meldingen van collega’s of anderen;
- uiterlijke kenmerken, zoals trillende handen, onder invloed zijn,het krijgen van een onverzorgd uiterlijk,
- symptomen van een burnout, veelvuldig vermoeid zijn en depressieve gevoelens (NB.: niet iedereen met deze klachten heeft een verslavingsprobleem!)
Wat zijn de gevolgen van een verslaving?
Als een werknemer verslaafd is, dan heeft dat ook gevolgen voor hoe ze hun werk doen. Vaak is er sprake van:
- frequent verzuim: werknemers met een (alcohol)verslaving verzuimen vaak meer. Het kort frequent verzuim is 2 tot 6 keer zo hoog;
- productiviteitverlies: werknemers laten vaak een verminderde productiviteit van zo’n 20% zien, zowel kwantitatief als kwalitatief. Ze maken meer fouten en verzetten minder werk;
- bedrijfsongevallen: werknemers met een (alcohol-, drugs- of medicatie)verslaving zijn vaker betrokken bij een bedrijfsongeval. In 10 tot 30% van alle bedrijfsongevallen speelt verslaving een rol;
- veiligheidsrisico’s: alcohol, drugs en (gele sticker!) medicatie kunnen lang nawerken. Als een werknemer onder invloed bijvoorbeeld machines bedient of aan het verkeer deelneemt, dan heeft dit direct gevolgen voor de veiligheid.